Ontdek de Biesbosch
Van wilde natuur tot rijke historie – laat u verrassen door deze wondere wereld van water en land.
Van wilde natuur tot rijke historie – laat u verrassen door deze wondere wereld van water en land.
De Biesbosch is niet altijd een natuurgebied geweest. In november 1421 trof een zware noordwesterstorm de Lage Landen en veroorzaakte de beruchte Sint‑Elisabethsvloed【493656611890461†L87-L99】. Het water brak door de dijken, overspoelde tientallen dorpen en eiste duizenden slachtoffers. Er ontstond een binnenzee waar rivieren en getij samen werkten en zand, slib en biezen afzetten. Langzaam groeiden er eilanden en kronkelende kreken, waardoor een landschap ontstond dat men met recht een "bies‑bosch" – een rietbos – noemde【493656611890461†L87-L99】.
Door de eeuwen heen probeerden mensen het gebied naar hun hand te zetten. Nieuwe kanalen zoals de Nieuwe Merwede (19e eeuw) en waterreservoirs zoals De Gijster (jaren 1970) veranderden het landschap【493656611890461†L100-L104】. Toch bleven er getijden en overstromingen, totdat de Deltawerken de getijslag drastisch verminderden. Vandaag de dag is de Biesbosch een nationaal park waar natuur en waterbeheer hand in hand gaan en waar bezoekers via wandel- en vaarroutes de flora en fauna ontdekken【493656611890461†L115-L116】.
De bever is hét icoon van de Biesbosch. Nadat de soort in Nederland was uitgestorven, werden eind jaren tachtig bevers succesvol uitgezet. Tegenwoordig leven er weer tientallen familiegroepen in de kreken. Tijdens een vroege ochtend- of avondexcursie maakt u kans deze schuwe dieren te zien – herkenbaar aan hun knaagsporen en burchten. Naast bevers zijn er ijsvogels, aalscholvers, zeearenden en tal van water- en moerasvogels te bewonderen. Neem een verrekijker mee en laat u verrassen.
Het moderne Biesbosch MuseumEiland in Werkendam vertelt het verhaal van het gebied van de overstroming in 1421 tot de hedendaagse recreatie. In zeven paviljoens ontdekt u hoe bewoners met het water leefden, hoe griendwerkers wilgentenen sneedden en hoe de natuur zich herstelde na ingrijpende waterbouwkundige projecten. Het museum is deels gebouwd onder een grasdak waardoor het opgaat in het landschap. Vanaf het panoramadak heeft u een prachtig uitzicht over het gebied.
Naast de vaste tentoonstelling worden er wisselende exposities, rondvaarten en workshops georganiseerd. Combineer uw bezoek aan het museum met een wandeling over het eiland of een vaartocht door de kreken. Voor kinderen zijn er interactieve speurtochten en educatieve activiteiten.
Nationaal Park De Biesbosch is een van de weinige zoetwatergetijdengebieden ter wereld. Het gebied beslaat ruim 8.000 hectare aan kreken, riviertjes en eilanden【711181670140731†L108-L136】. Dat dynamische waterlandschap zorgt voor een enorme biodiversiteit: wilgenbossen, rietlanden en zoetwatergetijdenmarsen wisselen elkaar af. Hier leven niet alleen bevers, maar ook ijsvogels, zeearenden en visarenden【711181670140731†L108-L136】. Door het dagelijks op‑ en afgaande water komen delen van de Biesbosch steeds onder water te staan en weer droog te liggen. Dit resulteert in een landschap dat telkens verandert – ideaal voor natuurliefhebbers en fotografen.
Er is in de Biesbosch voor ieder wat wils. U kunt wandelen, fietsen, varen, kanoën, paardrijden, vissen of zwemmen in een decor van kreken en wilgen【711181670140731†L159-L165】. Bij de bezoekerscentra worden tal van excursies georganiseerd: ga mee met een gids op bevertocht bij schemering, stap aan boord voor een dagtocht naar de zee‑ en visarenden of kies een rustgevend yoga‑arrangement in het groen. Vogelspotters volgen een excursie naar vogelkijkhutten en open water, terwijl sportievelingen kanoën of suppen door de smalle kreken【711181670140731†L159-L165】. Wie meer wil leren over de geschiedenis kan een gids inhuren voor een culturele rondvaart door de polder.
De beste manier om de Biesbosch van binnenuit te beleven is vanaf het water. Vanuit Biesboschcentrum Dordrecht kunt u zelf een boot huren: kies uit een kajak, kano, sup, roeiboot of fluisterboot【770861952595480†L60-L64】. Een fluisterboot is elektrisch aangedreven en vrijwel geluidloos – ideaal om dieren te spotten zonder ze te verstoren. Voor grotere gezelschappen zijn er rondvaartboten zoals de Zilvermeeuw die door het gebied varen met gids. Ook kunt u deelnemen aan thema‑excursies zoals bevertochten in de schemering.
Heeft u geen vaarbewijs? Geen probleem. De meeste verhuurders bieden sloepen en fluisterboten waarvoor geen vaarbewijs nodig is en geven u een routekaart mee. Wilt u liever ontspannen achteroverleunen? Boek dan een cruise van twee uur met een gids. Tijdens een boottocht leert u meer over het ontstaan van het gebied, ziet u beverburchten en hoort u bijzondere verhalen over het leven in de Biesbosch.
Wilt u zelf het water op? In de Biesbosch zijn diverse verhuurders waar u een fluisterboot, sloep of kano kunt huren. De elektrische fluisterboten zijn stil en milieuvriendelijk, zodat u optimaal kunt genieten van de natuur. Om een idee van de kosten te geven: een fluisterboot voor 1–10 personen kost circa €129 per dag en is voorzien van zachte kussens en een routekaart【137730344002576†L44-L56】. Een kleinere fluisterboot voor maximaal 5 personen is er al vanaf ongeveer €95 per dag【137730344002576†L95-L102】. Heeft u zin om in een kajak of Canadese kano te peddelen? Die zijn meestal nog voordeliger. Let op: prijzen kunnen per verhuurder verschillen en reserveren wordt aangeraden.
Wandel- en fietsroutes leiden u langs rietvelden, dijkjes en wilgenbossen. Populaire wandelingen zijn onder andere het Beverpad bij het Biesboschcentrum en de wandelroute naar vogelkijkhut De Pannekoek. Fietsers kunnen de Biesboschlinie verkennen; een 45 kilometer lange route brengt u via Gorinchem, Woudrichem en de forten van de Hollandse Waterlinie naar Werkendam. Onderweg pauzeert u bij picknickplaatsen, bezoekerscentra en uitzichtpunten.
Onderweg komt u langs vogelkijkhutten, picknickweiden, plankenpaden en kleine uitkijktorens. Neem een verrekijker mee om vogels te spotten en volg de knooppunten van het wandel- en fietsnetwerk. Wilt u langer blijven? Kijk dan bij het onderdeel Camping & overnachten voor meer informatie over kamperen en accommodaties in het gebied.
Wie langer in de Biesbosch wil blijven kan overnachten op campings en camperplaatsen langs de rand van het park. Een populaire plek is de natuurcamping bij Stayokay Dordrecht: hier zijn elf verharde plekken voor caravans en tien tentplaatsen, allemaal met picknicktafel en speeltuin【988368000710700†L129-L144】. De camping is geopend van 1 april tot en met 31 oktober. Prijzen liggen rond €26 per nacht voor twee personen, met een toeslag van €9,75 per extra persoon en een toeristenbelasting van €1,10 per persoon【988368000710700†L179-L196】. Kinderen tot twee jaar kamperen gratis【988368000710700†L179-L196】.
Vanuit deze camping loopt of fietst u zo het natuurgebied in. U kunt ter plaatse ook fietsen huren voor circa €10 per dag, een kano of SUP reserveren of een boottocht boeken via het Biesboschcentrum【988368000710700†L163-L170】. Met de waterbus bent u in een half uur in historisch Dordrecht, Kinderdijk of zelfs Rotterdam【988368000710700†L163-L170】. Ook is er een speel‑ en zwemstrand bij recreatiegebied Merwelanden, waar kinderen zich uitleven.
De Biesbosch strekt zich uit over verschillende gemeenten. Elk dorp heeft zijn eigen charme en fungeert als toegangspoort tot het natuurpark. Een greep uit de plaatsen die u kunt bezoeken:
Al deze dorpen zijn per fiets of auto gemakkelijk te bereiken vanuit Gorinchem en vormen een mooie aanvulling op uw verblijf in de Biesbosch.
De Biesboschlinie vormt het zuidelijke uiteinde van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een 85 kilometer lange verdedigingslinie die tussen 1815 en 1885 werd aangelegd. Door polders onder water te zetten kon het hart van Holland worden beschermd tegen vijandige troepen. De linie met haar sluizen, dijken en meer dan veertig forten is sinds 2021 samen met de Stelling van Amsterdam UNESCO‑Werelderfgoed. In de regio rondom de Biesbosch kunt u verschillende forten bezoeken, zoals Fort Altena, Fort Bakkerskil, Fort Giessen, Fort Vuren en het Werk bij het Steurgat.
Fort Altena (1847–1850) is het oudste Brabantse fort van de waterlinie en het enige torenfort: de ronde toren heeft muren van bijna twee meter dik【789115101711315†L40-L66】. Binnen vindt u een informatiecentrum over natuur en cultuur en een gezellige brasserie; het fort is ook startpunt van fietsroutes zoals de 70 kilometer lange Fortentour【789115101711315†L60-L63】【789115101711315†L74-L75】. Fort Bakkerskil (ca. 1877) ligt even verderop en werd gebouwd om de dijk en sluis bij Giessen te verdedigen; tegenwoordig biedt het een bed & breakfast en worden er concerten en exposities georganiseerd. Fort Giessen (1878–1881) werd aangelegd buiten het inundatiegebied om de vesting Woudrichem te beschermen. Het fort bestaat uit aarden wallen en kazematten en is omgeven door graslanden; een stichting onderhoudt de gebouwen en organiseert open dagen. Het kleine Werk bij het Steurgat (1879) bewaakte de toegang tot de Biesbosch vanaf de rivier; het is tegenwoordig in gebruik als boerderij en niet toegankelijk, maar goed zichtbaar tijdens wandel- en fietstochten. Fort Vuren (1845) ligt aan de overkant van de rivier bij Gorinchem. Het fort heeft een sfeervol terras, een bed & breakfast en regelmatig rondleidingen; vanaf hier vaart u met de veerboot naar Slot Loevestein【699828703600723†L91-L99】.
Net tegenover Gorinchem, aan de overkant van de rivier, ligt de vestingstad Woudrichem. Het is een charmante plaats vol historische panden, smalle straatjes en een gezellige haven. Met de veerpont staat u in enkele minuten aan de overkant. Wandel over de stadswallen, proef gerookte zalm bij lokale viswinkels en bezoek de molen Nooit Gedagt. Woudrichem is ook de toegangspoort tot het middeleeuwse Slot Loevestein, dat iets verder stroomafwaarts ligt.
Om de Biesbosch vanaf Gorinchem te bereiken maakt u gebruik van de veerdienst van Riveer. Met de toeristische dagkaart van Riveer kunt u een hele dag onbeperkt reizen met alle veerponten van Riveer voor voetgangers en fietsers【502247061581856†L90-L117】. U checkt voor elke overtocht even in via de Riveer‑app of met uw e‑ticket en stapt vervolgens zorgeloos op en af【502247061581856†L90-L117】. De dagkaart is na aanschaf een jaar geldig en kost circa €6,82 per persoon【308856927886099†L20-L33】. Het kaartje is niet beschikbaar op de boot zelf: koop het vooraf via de app of website【502247061581856†L90-L117】.
De dagkaart is handig voor wie meerdere bestemmingen wil combineren. De veerdiensten varen tussen Gorinchem, Woudrichem, Fort Vuren, Slot Loevestein, Sleeuwijk, Hardinxveld, Werkendam, de Biesbosch, Dordrecht en andere dorpen【182695982525736†L125-L151】. Zo kunt u bijvoorbeeld 's ochtends naar het Biesbosch MuseumEiland varen, onderweg uitstappen in Woudrichem voor een lunch en daarna het kasteel Slot Loevestein bezoeken. Met de fiets op het dek ontdekt u de omgeving zonder files en parkeerstress.
Na een dag vol indrukken is het heerlijk thuiskomen bij Hotel & Restaurant Karel in Gorinchem. Het hotel heeft comfortabele kamers, een smaakvolle keuken en een zonnig terras met uitzicht op de stadswal. Alles wat u zoekt op het gebied van eten, drinken en slapen vindt u hier. Boek direct via de website van Karel en verzeker u van een plekje tijdens uw weekendje Biesbosch.
Meer over Hotel Karel